Saturday 29 January 2011

Άρης Αλεξάνδρου


Ο Άρης Αλεξάνδρου (φιλολογικό ψευδώνυμο του Αριστοτέλη Βασιλειάδη) γεννήθηκε στο Λένινγκραντ από πατέρα Έλληνα και μητέρα Ρωσίδα το 1922. Από την εποχή της μεταξικής δικτατορίας ο Αλεξάνδρου μαζί με μερικούς φίλους του, είχε δημιουργήσει μια ομάδα μαρξιστικού προσανατολισμού, η οποία συνέχισε τη δράση της τον πρώτο καιρό της κατοχής. Το 1941 η ομάδα αυτή προσχώρησε σε μια κομμουνιστική οργάνωση από μέλη της πρώην ΟΚΝΕ, από την οποία όμως ο Αλεξάνδρου αποχώρησε ένα χρόνο αργότερα. Από το 1944, που συνελήφθη για πρώτη φορά, και για 15 χρόνια, ο Άρης Αλεξάνδρου γνώρισε διώξεις και εκτοπίστηκε για τις πολιτικές του ιδέες στην Λήμνο, στην Μακρόνησο, στον Άγιο Ευστράτιο κ.α. Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967 διέφυγε στο Παρίσι όπου για να επιβιώσει έκανε διάφορες δουλειές. Πέθανε στο Παρίσι το 1978.
Στην ποίηση του Αλεξάνδρου υπάρχει έντονη η πικρία από τη διάψευση των ελπίδων, πικρία που χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των ποιητών που έζησαν τον εμφύλιο. Συγχρόνως χαρακτηρίζεται από έντονη ειρωνεία που σε ορισμένα σημεία φτάνει στο σαρκασμό, ως προς όλα τα γνωστά κοινωνικά συστήματα.

Ολόκληρη νύχτα
                           
Όπου να 'ναι θα κλείσει το στερνό παραθύρι στην άκρη της βροχής.
Κατακαθίζει το νερό στα σκαλοπάτια.
Τι ξένο που είναι απόψε το τσίγκινο τραπέζι κάτω απ' τη μαρκίζα
γυμνό και ξεχασμένο δίχως τον ίσκιο των χεριών της.
Κανείς. Ένα δημοτικό φανάρι μουσκεύει μες στη νύστα του.

Πίσω απ' τα σακιά με το τσιμέντο νυχτοπερπάτητο σκοτάδι
σκυφτό σκοτάδι και η σκουριά που αχνογυαλίζει στα βρεγμένα συρματόσκοινα.

Ώρα να πιάσει βάρδια το φεγγάρι.

Σαββατόβραδο κ' οι ταβέρνες κλειστές
μουλιάζει ο χρόνος στο καπέλο του ζητιάνου
οι δρόμοι αποτραβιούνται σε άδειες κάμαρες
και μόνο εκεί στο μαξιλάρι μένουνε
ακόμα μένουνε τα αποχτενίδια του ύπνου της.

Μια συνοδεία νοτισμένα αστέρια έστριβε απ' τη γωνιά της χαραυγής.
Απίθωσα στα χείλη της το αλάτι της αγάπης.
Ύστερα μας έπαιρνε το κύμα. Ταξιδεύαμε μαζί
σαν μια φωνή που σβήνει στο πηγάδι.

Ένα μικρό φεγγάρι σκαλωμένο μες στα σύννεφα
ένα μικρό φεγγάρι σύννεφο.

Ξύπναγε σαν φύτρωνε στην άκρη του γιαλού
ένα κοχύλι φρέσκος ήλιος.

Καλημέρα. Ένα μικρό φεγγάρι
έσβηνε στη φωνή της.

Έβλεπα τα χέρια και είταν μονάχα δυο
μέτραγα τα μάτια μου και είταν μονάχα δυο
μουλιάζουν τώρα μες στο καπέλο του ζητιάνου
μονάχα δυο.

Από τη συλλογή Άγονος Γραμμή (1952)

8 comments:

  1. Για μια ακόμη φορά θέλω να σε συγχαρώ και να σε ευχαριστήσω για την ανάρτησή σου φίλε Κώστα. από τις πλέον σημαντικές και ιδιαίτερες μορφές ο Αλεξάνδρου. όσον αφορά τη ζωή του, τις περιπέτειές του και την τύχη που του επεφύλαξαν οι σύντροφοί του... ας μην τα πούμε καλύτερα... καλησπέρα!

    ReplyDelete
  2. nimertis
    Και εγώ σε ευχαριστώ πολύ. Έχεις δίκαιο για το τραγικό στοιχείο της ζωής του. Καλή μέρα.

    ReplyDelete
  3. Καλημέρα σας κύριε Κώστα,
    με χαρά μου γνωρίζω την ποίηση του Α.Αλεξάνδρου (υπάρχουμε κι'εμείς που δεν έτυχε να τον "μάθουμε"-υπάρχετε κι'εσείς να μας τους γνωρίζετε),
    σε τούτο το ποίημα διαβλέπω μια ακροβασία, ριψοκίνδυνη και πετυχημένη !

    ReplyDelete
  4. Κώστα καλή εβδομάδα
    να είσαι πάντα καλά, σε ευχαριστώ για τις όμορφες αναρτήσεις σου.

    ReplyDelete
  5. Alex
    Φίλε μου αν και η ποίηση είναι συχνά στο περιθώριο των αναγνωστών λογοτεχνίας πιστεύω ότι υπάρχει και εκπληρεί τον δικό της ρόλο στην εξέλιξη του λόγου και της επιθυμίας. Σκοτεινός ή φωτεινός είναι μια σημαδούρα στη μέση μια θάλασσας αβεβαιότητας και μοναξιάς. Σε ευχαριστώ. Καλή μέρα.

    ReplyDelete
  6. ΞΗΜΕΡΑΚΗΣ ΦΑΝΗΣ
    Κι από μένα την καλημέρα μου και σε ευχαριστώ πολύ.

    ReplyDelete
  7. Είναι ο αγαπημένος ποιητής. Όποτε αναρτάς ποίηση του αγκαλιάζει η ψυχή μου γιατί οι τόσο απλές εικόνες που περιγράφει γίνονται πίνακες ζωγραφικής με τον τρόπο του. Να είσαι πάντα καλά Κώστα για την προσφορά σου.

    ReplyDelete
  8. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ
    Σε ευχαριστώ πολύ. Και εγώ τον αγαπώ. Καλή μέρα.

    ReplyDelete