Εν Τω Μηνί Αθύρ

Μελαγχολία και πένθος στο  σπουδαιότερο ίσως  ποίημα του Κ. Καβάφη. Με δυσκολία διαβάζει σε μία ταφόπετρα τα ξεθωριασμένα από τα χρόνια γράμματα,  επιτύμβιο για το Λεύκιο που πέθανε νέος, στα οποία ο ποιητής (αναγνώστης και αυτός), με αβέβαια μνήμη, συμπληρώνει τα κενά με τα γράμματα μέσα στις αγκύλες. Ο  Αθύρ είναι μήνας πένθους για τους αρχαίους Αιγυπτίους και παραπέμπει στη Θεά Αθώρ του έρωτα και του θανάτου.  Ο Λεύκιος  ήταν ένας Κόπτης Χριστιανός μέλος της εκκλησίας της Αιγύπτου. Εδώ μπλέκονται ο χριστιανισμός με τον παγανισμό των αρχαίων Ελλήνων και Αιγυπτίων. Πρόκειται για τριπλή ανάγνωση, η πρώτη της ξεθωριασμένης ταφόπετρας, η δεύτερη του ποιητή που συμπληρώνει τα κενά και η τρίτη του αναγνώστη του ποιήματος που διαβάζει το ολοκληρωμένο κείμενο. Ψυχή και πέτρα μαζί, χωρίς να αντιδιαστελλονται. Αποδεικνύεται δε η θαυμαστή αναγνωστική λειτουργικότητα που έχουν τα σημεία στίξης. Η δομή του ποιήματος είναι όπως δημοσιεύεται με  κενά ανάμεσα σε κάθε πρόταση.

Με δυσκολία διαβάζω             στην πέτρα την αρχαία.
«Κύ[ρι]ε Ιησού Χριστέ».             Ένα «Ψυ[χ]ήν» διακρίνω.
«Εν τω μη[νί] Αθύρ»             «Ο Λεύκιο[ς] ε[κοιμ]ήθη».
Στη μνεία της ηλικίας             «Εβί[ωσ]εν ετών»,
το Κάππα Ζήτα δείχνει             που νέος εκοιμήθη.
Μες στα φθαρμένα βλέπω             «Αυτό[ν]... Αλεξανδρέα
Μετά έχει τρείς γραμμές             πολύ ακρωτηριασμένες·
μα κάτι λέξεις βγάζω -             σαν «δ[ά]κρυα ημών», «οδύνην»,
κατόπιν πάλι «δάκρυα»,             και «[ημ]ίν τοις [φ]ίλοις πένθος».
Με φαίνεται που ο Λεύκιος             μεγάλως θ' αγαπήθη.
Εν τω μηνί Αθύρ                      ο Λεύκιος εκοιμήθη.